Bật mí cách làm gốm Bát Tràng bền đẹp theo thời gian

Gốm Bát Tràng luôn nổi tiếng vì có nước men đẹp và độ bền vững vượt trội theo thời gian. Điều này khiến nhiều người băn khoăn không biết có bí quyết gì trong cách làm gốm Bát Tràng để tạo lên điều này. Cùng khám phá những bí quyết được các nghệ nhân làm gốm Bát Tràng chia sẻ dưới đây.

Những điểm vượt trội của sản phẩm gốm Bát Tràng

Nhắc đến những vật phẩm gốm sứ thì Bát Tràng luôn là thương hiệu số 1 trên thị trường. Vị trí này vẫn “bất khả chiến bại”  trường tồn theo năm tháng. Bởi so với các sản phẩm trên thị trường, gốm sứ Bát Tràng vẫn ở một đẳng cấp khác biệt với nhiều điểm vượt trội. 

Nét đẹp riêng biệt 

Đồ gốm sứ Bát Tràng sở hữu một vẻ đẹp riêng biệt không bị trộn lẫn theo dòng xoáy của thị trường. Mỗi sản phẩm đều tựa như một tác phẩm nghệ thuật, hoàn mỹ từ mọi góc nhìn. Từ nước men, hoa văn, họa tiết đến kiểu dáng đều có sức hút khó cưỡng. Đây chính là lý do ngay cả những người sưu tầm gốm sứ khó tính nhất cũng đều yêu thích lựa chọn các sản phẩm đến từ làng gốm Bát Tràng.

Về nước men: Gốm Bát Tràng sở hữu nước men bóng đẹp tự nhiên, độ mịn bề mặt cao không bị đốm màu, loang màu. Ngay cả với những sản phẩm gốm không tráng men, bề mặt của từng sản phẩm vẫn có độ mịn và sắc nét tuyệt vời. 

Về hoa văn, họa tiết: Các dòng gốm Bát Tràng thường được các nghệ nhân vẽ tay hoàn toàn. Các nét vẽ sinh động, sắc nét không bị mờ, nhòe như các sản phẩm sản xuất công nghiệp hàng loạt.

Đồ bền vững vượt trội theo thời gian

Không chỉ đẹp, đồ gốm sứ Bát Tràng có độ bền vượt trội so với các thương hiệu khác trên thị trường. Các sản phẩm khó bị trầy xước và mẻ vỡ hơn so với thông thường. Đặc biệt, xuyên suốt dòng chảy thời gian, nước men, màu sắc hoa văn, họa tiết của đồ gốm sứ vẫn luôn đẹp như mới. 

Cách làm gốm Bát Tràng để có được độ bền đẹp theo năm tháng

Để làm nên những vật phẩm bền đẹp là cả một câu chuyện chứa đựng biết bao tâm huyết của người làm nghề. Câu chuyện cách làm gốm Bát Tràng bền đẹp  trải qua nhiều công đoạn khác nhau: 

Về cách chọn nguyên liệu

Khâu chọn nguyên liệu để làm gốm luôn được thực hiện kỹ lưỡng để đảm bảo tạo nên những sản phẩm chất lượng cao. Theo các nghệ nhân, đất để làm gốm phải là loại đất sét có độ dẻo cao, màu trắng, hạt mịn, khó tan trong nước. Thông thường, các xưởng gốm tại Bát Tràng thường lấy đất sét Trúc Thôn. Đất sét ở khu vực này có độ dẻo và mịn nhất. 

Về cách xử lý và pha chế đất làm gốm

Sau khi chọn nguyên liệu, khâu xử lý và pha chế đất làm gốm cũng rất quan trọng. Nếu không làm tốt khâu này sẽ khó lòng tạo ra được những sản phẩm gốm chất lượng vì trong đất sét có chứa các tạp chất. Mỗi xưởng gốm sẽ có cách xử lý và pha chế khác nhau. Tuy nhiên, cơ bản, quy trình xử lý sẽ gồm 4 công đoạn qua 4 bể lọc gồm:

• Bể 1: Ở bể này, đất sét lấy về sẽ được ngâm với nước để phá vỡ kết cấu ban đầu. Thời gian ngâm trong vòng 3-4 tháng.
• Bể 2:  Đất sét ở bể 1 được đánh loãng sau đó cho lọc xuống bể 2. 

• Bể 3: Đất sét loãng được ngâm trong bể 3 trong khoảng thời gian 2-3 ngày rồi cho sang bể 4.

• Bể 4: Bể 4 sẽ thực hiện nhiệm vụ lọc hết các tạp chất có trong đất sét.

Về cách tạo dáng sản phẩm gốm 

Các nghệ nhân từ xưa có câu “Nhất xương, nhì da, thứ ba dạc lò”. Một tác phẩm gốm đẹp phải chú trọng vào phần xương. Công đoạn này được thực hiện bởi đôi tay tài hoa của các nghệ nhân. Từ những nắm đất sét, các nghệ nhân sẽ dùng đôi bàn tay cùng bàn xoay khéo léo tạo lên dáng gốm. Đôi tay thoăn thoắn sẽ xoay vuốt liên tục tạo ra những hình dáng sản phẩm theo mong muốn. Vẻ đẹp của sản phẩm sẽ được quyết định chính vào công đoạn này. 

Về cách phơi sấy 

Hoàn thành khâu tạo dáng, sản phẩm sẽ được đem đi hong khô. Trước đây, các xưởng sản xuất thường lựa chọn đặt các sản phẩm trên giá ở nơi khô ráo thoáng mát. Ngày nay, với công nghệ hiện đại, các xưởng sản xuất đều sử dụng các lò sấy để làm khô. 

Về cách vẽ hoa văn

Đây cũng là công đoạn ảnh hưởng trực tiếp đến tính thẩm mỹ của sản phẩm gốm sứ. Công đoạn này cũng đòi hỏi phải thực hiện bởi những người thợ có tay nghề cao, các hoa văn, họa tiết vẽ trên gốm phải đảm bảo sự hài hòa với tổng thể dáng gốm.

Về cách chế tạo men và tráng men

Men gốm sứ được làm bằng phương pháp ướt. Với phương pháp này các nguyên liệu sẽ được lọc và trộn đều với nhau sau đó khuấy tan trong nước. Phần lắng đọng ở dưới đáy và phần nước bên trên sẽ được loại bỏ để lấy phần men ở giữa phủ lên bề mặt gốm. Công đoạn cần thực hiện bởi những người thợ lành nghề để đảm bảo lớp men đẹp và chuẩn nhất. Khi đã có lớp men chuẩn, đội ngũ thợ sẽ tráng men lên sản phẩm.

Về cách nung gốm sứ

Đây là công đoạn cuối cùng để tạo ra những sản phẩm gốm sứ Bát Tràng. Công đoạn này sẽ quyết định mẻ gốm thành công hay thất bại. Để gốm nung thành công, người thợ phải đảm bảo tính toán mức nhiệt trong lò phù hợp với từng sản phẩm. Sau khi nung, các sản phẩm sẽ được chọn lọc, kiểm tra kỹ lưỡng. Những sản phẩm hoàn hảo sẽ được đưa đến tay người tiêu dùng. Các sản phẩm lỗi sẽ bị hủy bỏ. 

Trên đây là bật mí cách làm gốm Bát Tràng bền đẹp theo thời gian. Có thể thấy để tạo ra một sản phẩm gốm vô cùng kỳ công với nhiều công đoạn. Đây cũng là lý do vì sao gốm Bát Tràng thường có giá thành cao hơn các thương hiệu khác. Tuy nhiên, mức giá này hoàn toàn xứng đáng với giá trị sản phẩm.