Khám phá bí quyết sản xuất ấm chén thủ công tinh xảo

Những bộ ấm chén thủ công luôn ghi điểm bởi vẻ đẹp tinh xảo, thu hút ánh nhìn hơn hẳn so với những sản phẩm công nghiệp hàng loạt. Lý do là bởi quy trình sản xuất thủ công vô cùng công phu đòi hỏi được thực hiện bởi những nghệ nhân, người thợ dày dặn kinh nghiệm. Cùng khám phá quy trình sản xuất ấm chén thủ công để thấy được kỳ công và tâm huyết của những người làm nghề như thế nào?

Bí quyết tìm và xử lý nguyên liệu để sản xuất ấm chén thủ công

Để tạo ra những bộ ấm chén thủ công chất lượng, công đoạn đầu tiên và cũng đóng vai trò quan trọng quyết định đến thành phẩm là chọn nguyên liệu và xử lý chúng. Nguyên liệu để làm nên những bộ ấm chén là đất sét. Cùng là đất sét nhưng với những bộ ấm chén gốm sứ cao cấp của Bát Tràng sẽ chọn lọc vô cùng kỹ lưỡng. Đó là loại đất sét có màu nâu đỏ đặc trưng ở những vùng nguyên liệu có độ phong hóa lâu dài.

Đất sét sau khi mang về sẽ được xử lý cẩn thận để loại bỏ hoàn toàn những tạp chất. Ngoài loại bỏ tạp chất, bí quyết để có bộ ấm chén bền đẹp, người thợ còn thực hiện ngâm đất và lọc qua nhiều bể khác nhau. Mục đích là để đất sét ở trạng thái hoàn hảo, có độ dẻo và khả năng kết dính thuận tiện cho việc tạo dáng ấm chén cũng như quá trình nung cho kết quả tốt nhất.

Bí quyết tạo hình sản xuất ấm chén thủ công

Hoàn thành công đoạn xử lý đất sét, các nghệ nhân sẽ tiến hành tạo hình ấm chén thủ công. Đây là công đoạn phức tạp đòi hỏi đôi bàn tay khéo léo và óc sáng tạo của các nghệ nhân để tạo ra được những hình dáng ấm chén đẹp nhất. Bên cạnh sử dụng tay nhào nặn, tạo hình dáng cho sản phẩm, các nghệ nhân còn phải sử dụng thành thạo bàn xoay. Đây là công cụ đắc lực để làm hình dáng cho từng sản phẩm. Trong quá trình tạo hình với bàn xoay, các nghệ nhân phải thao tác nhẹ nhàng nhưng cũng đảm bảo sự chắc chắn để sau mỗi vòng quay sẽ dần hình thành sản phẩm hoàn hảo. 

Mô tả thì đơn giản nhưng trong quá trình thực hiện, các nghệ nhân phải thực hiện rất nhiều kỹ thuật phức tạp. Các kỹ thuật này được rèn luyện qua rất nhiều năm để đảm bảo sự thành thục. Đó là lý do sản phẩm tạo ra không chỉ là một bộ ấm chén đơn thuần mà tựa như một tác phẩm nghệ thuật hoàn mỹ từ mọi góc nhìn. 

Bí quyết tạo lớp men và trang trí cho các bộ ấm chén gốm sứ thủ công

Độ bền đẹp của một bộ ấm chén phần nhiều sẽ phụ thuộc vào lớp men. Bởi đây là lớp phủ bên ngoài cho bề mặt sản phẩm. Lớp men sử dụng cho các bộ ấm chén rất đa dạng. Đó có thể là men thông thường hoặc các loại men hỏa biến, men rạn cao cấp… Mỗi loại men sẽ có cách chế tạo khác nhau. Đó là kết quả của quá trình nghiên cứu và thử nghiệm lâu dài của các nghệ nhân. 

Đối với các sản phẩm thủ công, các nghệ nhân thường tự chế tạo men gốm. Tùy vào loại men, các nghệ nhân sẽ tìm kiếm các nguyên liệu phù hợp sau đó nghiền và lọc để lấy được lớp men đẹp phủ lên bề mặt sản phẩm. 

Sau khi tráng men, tùy vào thiết kế, các bộ ấm chén có thể vẽ, khắc thêm các hoa văn, họa tiết. Công đoạn này cũng được thực hiện thủ công bởi những nghệ nhân, người thợ có hoa tay và thẩm mỹ cao để đảm bảo hoa văn, họa tiết đẹp mắt giúp nâng tầm bộ ấm chén.

Bí quyết nung sản phẩm ấm chén thủ công

Bí quyết để sản xuất ấm chén thủ công tinh xảo phụ thuộc nhiều vào công đoạn nung sản phẩm. Không đơn thuần là làm nóng các sản phẩm, công đoạn này cần tính toán rất nhiều yếu tố từ nhiệt độ đến thời gian. Chỉ cần tính toán sai nhiệt độ, thời gian có thể dẫn đến mẻ nung thất bại, sản phẩm không được như ý.

Tùy vào đơn vị sản xuất, ấm chén có thể nung trong các lò củi hoặc lò điện. Thông thường, những sản phẩm ấm chén thủ công 100% sẽ lựa chọn nung bằng lò củi. Loại lò nung này cầu kỳ nhưng lại mang lại giá trị cao vì sản phẩm mang nét đặc trưng riêng biệt. Thời gian nung chuẩn cho sản phẩm ấm chén dao động từ 1200-1400 độ C. Nếu vượt quá ngưỡng nhiệt độ cho phép, ấm chén có thể bị nứt vỡ, không đạt được màu chuẩn như mong muốn. 

Hoàn tất quá trình nung, các nghệ nhân sẽ phải kiểm tra kỹ lưỡng thành phẩm. Mục đích là để đảm bảo sản phẩm chuẩn về hình dáng, màu sắc không bị các lỗi nứt, sứt… Với những bộ ấm chén đạt tiêu chuẩn sẽ được xử lý làm sạch và đóng gói bao bì đưa ra thị trường.

Trên đây là chia sẻ về quy trình, bí quyết để sản xuất ấm chén thủ công tinh xảo. Nếu bạn muốn sở hữu những bộ ấm chén thủ công độc đáo, ấn tượng từ làng gốm Bát Tràng hãy liên hệ Vựa Gốm.